ដឹងអត់ថាគ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរដែលផ្ទុះខ្លាំងជាងគេលើលោកមានតែ១គ្រាប់គត់ ដឹងថានៅប្រទេសណាទេវាផ្ទុកគ្រាប់បែកអ៊ីដ្រូសែន ៥៨ លានតោន
១ តើអ្វីទៅជាអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ឬ អាវុធប្រល័យលោក?
អាវុធនុយក្លេអ៊ែរគឺជាឧបករណ៍ផ្ទុះដែលកើតចេញមកពីកម្លាំងបំផ្លាញទាំងប្រតិកម្មផ្ទុះនុយក្លេអ៊ែរ (Nuclear Fission Reaction) ឬ បំភាយកម្ដៅនុយក្លេអ៊ែរ (Nuclear Fusion Reactions) ឬ កើតចេញពីកម្លាំងផ្ទុះនិង បំភាយកម្ដៅនុយក្លេអ៊ែរបញ្ចូលគ្នាក្នុងពេលតែមួយ។
២ តើសារធាតុអ្វីដែលត្រូវបានគេប្រើប្រាស់សម្រាប់ផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ?
សារធាតុអ៊ុយរ៉ាន្យោម ឬ U-235, Plutonium-239, អ៊ីដ្រូហ្សែន (Hydrogen) និង Lithium ត្រូវបានគេយកមកប្រើប្រាស់អាស្រ័យទៅលើប្រភេទអាវុធនុយក្លេអ៊ែរនីមួយៗ។ សម្រាប់អ៊ីដ្រូហ្សែនត្រូវបានគេបើប្រាស់ ច្រើនបំផុតដើម្បីបំភាយកម្ដៅអាវុធនុយក្លេអ៊ែរនៅពេលផ្ទុះ។
៣ តើអាវុធនុយក្លេអ៊ែរចែកចេញជាប៉ុន្មានប្រភេទ?
អាវុធនុយក្លេអ៊ែរផលិតឡើងជាប្រភេទ៖
គ្រាប់បែកបរមាណូ ឬ Atomic bombs (ត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរថាជា A-bombs) បានបញ្ចេញឥទ្ធិពលរបស់វាតាមរយៈកម្លាំងប្រតិកម្មផ្ទុះនុយក្លេអ៊ែរ (Nuclear Fission Reaction)។
គ្រាប់បែកអ៊ីដ្រូហ្សែន ឬ Hydrogen bombs (ត្រូវបានគេស្គាល់ថា H-bombs) បង្ហាញកម្លាំងផ្ទុះរបស់វាតាមរយៈប្រតិកម្មផ្ទុះចំហាយនុយក្លេអ៊ែរ (Nuclear Fusion Reactions)។ គ្រាប់បែកប្រភេទនេះមានកម្លាំងខ្លាំងជាងគ្រាប់បែកបរមាណូ (Atomic bombs ) រាប់ពាន់ដងដូចជាគ្រាប់បែក Tsar Bomba របស់អតីតសហភាពសូវៀតជាដើម។
៤ តើអាវុធនុយក្លេអ៊ែរណាមួយដែលមានកម្លាំងផ្ទុះខ្លាំងជាងគេបំផុត?
គ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរមានឈ្មោះថា Tsar Bomba ឬ ហៅម្យ៉ាងទៀតថា AN602របស់រុស្ស៊ីត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាអាវុធប្រល័យលោកមានកម្លាំងខ្លាំងជាងគេបំផុតក្នុងលោកដែលមានផ្ទុកគ្រាប់បែកអ៊ីដ្រូហ្សែន(TNT)ពី ៥០ទៅ៥៨ មេកាតោន ( ៥៨ លានតោន)។ គ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរនេះមានចំនួនត្រឹមតែ១គ្រាប់តែប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវបានគេផលិតឡើង និងត្រូវបានធ្វើតេស្តជាលើកដំបូងនៅថ្ងៃទី៣០ ខែតុលាក្នុងឆ្នាំ១៩៦១។
Tsar Bomba មានកម្លាំងផ្ទុះខ្លាំងជាងគ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរដែលទម្លាក់នៅ Hiroshima និងNagasaki របស់ជប៉ុនកាលពីឆ្នាំ១៩៤៥ ពី១.៣៥០ទៅ ១.៥៧០ដង។
៥ តើអាវុធនុយក្លេអ៊ែរមានកម្លាំងខ្លាំងប៉ុណ្ណា?
រយៈចម្ងាយនៃកម្លាំងផ្ទុះរបស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរមានលក្ខណៈខុសៗគ្នាអាស្រ័យទៅលើការផ្ទុកគ្រាប់បែកTNT នៅតាមប្រភេទអាវុធ និងទីកន្លែងនីមួយៗដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់។ គេបានវាយតម្លៃថា TNT ចំនួន១ មេកាតោន (១លានតោន) មានសមត្ថភាពអាចកម្ទេចអគារផ្សេងៗក្នុងចម្ងាយជាមធ្យម៦,២គីឡូម៉ែត្រជាមួយនឹងចំហាយកម្ដៅវិទ្យុសកម្មក្នុងចម្ងាយ ១០គីឡូម៉ែត្រជុំវិញ។ សម្រាប់TNT ២០ មេកាតោន វាមានសមត្ថភាពអាចកម្ទេចអាគារផ្សេងៗក្នុងចម្ងាយ១៧ គីឡូម៉ែត្រ និងចំហាយកម្ដៅវិទ្យុសកម្មក្នុងរង្វង់ចម្ងាយ ៣០គីឡូម៉ែត្រជុំវិញ។
ដូច្នេះបើគេយកអាវុធនុយក្លេអ៊ែរខ្លាំងបំផុតរបស់រុស្ស៊ី( Tsar Bomba) ខាងលើដែលផ្ទុកគ្រាប់បែកTNT រហូតដល់៥៨ មេកាតោន (៥៨លានតោន)មកវិភាគវិញគេឃើញថា អាវុធនេះមានសមត្ថភាពអាចបំផ្លាញអាគារផ្សេងៗបានក្នុងចម្ងាយប្រហែល៥០ គីឡូម៉ែត្រ និងមានចំហាយកម្ដៅវិទ្យុសកម្មក្នុងរង្វង់ជិត៩០គីឡូម៉ែត្រជុំវិញ។
៦ តើពិភពលោកបច្ចុប្បន្នមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរចំនួនប៉ុន្មាន?
តាមរបាយការណ៍ចុងក្រោយរបស់ទីភ្នាក់ងារថាមពលអាតូមិចអន្តរជាតិ (IAEA) នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៣បានឲ្យដឹងថា នៅពេលបច្ចុប្បន្នពិភពលោកមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរចំនួន១៧.៣០០ដើម។
៧ តើប្រទេសណាខ្លះមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ?
ប្រទេសចំនួន៩ ដែលត្រូវបានគេបញ្ជាក់ថា មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរនៅក្នុងដៃ ក្នុងនោះរួមមាន៖
រុស្ស៊ី ៨.៥០០ដើម អាមេរិក ៧.៧០០ដើម បារាំង ៣០០ ដើម ចិន ២៥០ ដើម អង់គ្លេស ២២៥ដើម អ៊ីស្រាអែល ៨០ ដើម ប៉ាគីស្ថានពី ១០០ទៅ ១២០ដើម ឥណ្ឌាពី ៩០ទៅ ១១០ ដើម ខណៈកូរ៉េខាងជើងវិញត្រូវបានគេវាយតម្លៃថា អាចមានក្រោម១០ ដើម ប៉ុន្តែមិនទាន់មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់អាចបំពាក់លើក្បាលគ្រាប់បាញ់ចេញពីទីតាំងបាននៅឡើយទេ។
៨ តើអាវុធនុយក្លេអ៊ែរចំនួនប៉ុន្មានត្រូវបានគេធ្វើតេស្ត និងប្រើប្រាស់នៅពេលកន្លងមក?
ចាប់តាំងពីផលិតឡើងក្នុងជាលើកដំបូងក្នុងឆ្នាំ ១៩៣៨ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន អាវុធនុយក្លេអ៊ែរចំនួន២.០៥៣ដើមហើយត្រូវបានគេធ្វើតេស្តនៅលើនិងក្រោមដី និងក្នុងទឹកសមុទ្រ។ ក្នុងនោះគ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ២គ្រាប់ត្រូវបានអាមេរិកប្រើប្រាស់ជាប្រវត្តិសាស្ត្រដើម្បីសម្លាប់មនុស្សនៅលើទឹកដីជប៉ុន នាទីក្រុង Hiroshimaនិង Nagasaki ក្នុងឆ្នាំ១៩៤៥។
៩ តើគេចំណាយថវិកាប៉ុន្មានដើម្បីផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ?
ការផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរគឺជារឿងមួយស្មុគស្មាញបំផុត ដែលធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាលប្រទេសនានាជាពិសេសអាមេរិក និងអតីតសហភាពសូវៀត (រុស្ស៊ី)ចំណាយថវិការាប់កោដិលានដុល្លារ។ គ្រាន់តែអាមេរិកមួយបានចំណាយថវិកាប្រមាណ៥,៥ពាន់ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់ផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរតាំងពីឆ្នាំ១៩៤០ដល់ឆ្នាំ១៩៩៨។
១០ ហេតុអ្វីចាំបាច់ទាមទារឲ្យមានការគ្រប់គ្រងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរឲ្យបានត្រឹមត្រូវ?
បទពិសោធន៍នៅHiroshima និងNagasaki បានបង្ហាញនូវសោកនាដកម្មយ៉ាងអាក្រក់បំផុតជាប្រវត្តិសាស្ត្រដល់អាយុជីវិតមនុស្សថា អាវុធនុយក្លេអ៊ែរមិនត្រូវបានប្រើប្រាស់បន្តទៅទៀតនោះឡើយ។ ក្រៅតែពីបំផ្លិចបំផ្លាញដល់អាយុជីវិត និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធយ៉ាងមហិមា វាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់សុខភាពមនុស្ស និងបរិស្ថានក្នុងពេលអនាគតច្រើនឆ្នាំបន្តទៀត។
បញ្ហាមួយទៀតដែលគួរឲ្យបារម្ភសម្រាប់ប្រទេសមហាអំណាចមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរនៅពេលបច្ចុប្បន្ននោះ គឺខ្លាចអាវុធប្រភេទនេះធ្លាក់ទៅលើដៃក្រុមភេរវជនដែលនឹងអាចប្រើប្រាស់វាដើម្បីបំផ្លាញពិភពលោកទាំងមូល។ ដូច្នេះហើយបណ្ដាប្រទេសភាគច្រើនដែលគ្មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការគ្រប់គ្រងអាវុធទាំងនេះមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យផលិត ឬ ចម្រើនជាតិអ៊ុយរ៉ាន្យោមនោះឡើយ ហើយក៏ទាមទារផងដែរឲ្យចុះសន្ធិសញ្ញាស្ដីពីការមិនរីកសាយភាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ (Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons) ដែលមានប្រទេស១៨៨ជាសមាជិក៕ ប្រភព៖ khmerapsara
បញ្ចេញមតិ